faset sindrom

---

Fasetni zglob (drugačije se još naziva zygopofizialni, apofizialni ili Z-zglob) je sinovijalni zglob koji se nalazi između superiornog artikularnog procesa jednog pršljena i inferiornog artikularnog procesa drugog pršljena. Svaki mobilni segment u kičmi ima po dva fasetna zgloba. Biomehanička funkcija svakog para fasetnih zglobova je da limitira i navodi pokret u svakom pokretnom segmentu kičme, prema tome, problemi sa fasetnim zglobovima su jedni od najčešćih uzroka hroničnog bola i limitiranosti u leđima. 

​Faset sindrom nastaje kada hrskavica koja oblaže fasetne zglobove postaje, narodski rečeno, istrošena ili oštećena, što dovodi do toga da se trenje izmedju samih kostiju znatno povecava. 

Zbog mehaničke prirode zglobova, u većini slučajeva, sa vremenom se troši hrskavica, što dovodi do hronične upale fasetnih zglobova. Najviše pokreta se odvija u vratnoj i lumbalnoj kičmi, tako da je faset sindrom najučestaliji u ovo dva segmenta. 

Ukoliko postoji disfunkcija pojedinačnog spinalnog segmenta, koji u kiropraktici nazivamo SUBLUKSACIJA, trošenje hrskavice je ubrzano. Kod subluksacija, zglobovi su blago izmješteni van svoje pozicije, pa ovo stanje stvara neadekvatan pokret i neravnomjerno raspoređen teret na pršljenove, a naročito na fasetne zglobove, što dalje prouzrokuje veće trenje hrskavice, te stradanje iste.

​Artritis je takođe jedan od velikih uzročnika faset sindroma. 

Nepravilne vježbe za jačanje leđnih i trbušnih mišića, podizanje i nošenje većeg tereta u nepravilnom položaju, kao i dugotrajno sjedenje su još neki uzroci nastajanja faset sindroma.

Simptomi faset sindroma mogu da uključuju, ali nisu ograničeni na sljedeće:               
​-  Bol u vratu ili donjem dijelu leđa
-  Bol je izraženiji prilikom ekstenzije kičme

(savijanje unazad) nego prilikom fleksije (savijanja unaprijed).

-  Ustajanje poslije dužeg sjedenja izaziva bol
-  Smanjena fleksibilnost kičme
-  Rigidnost mišića
-  Bol se javlja poslije fizičke aktivnosti, dok je u toku fizičke aktivnosti manji (kod blažih, hroničnih faset sindroma)
-  Bol se prenosi u glutealni region ili u zadnju stranu butina
-  Ukoliko je u pitanju vratni faset sindrom, bol može da se prenosi u ramena, između lopatica i uz vrat ka potiljačnom dijelu.
​-  Bol prilikom spavanja (obično na stomaku).

Uspostavljanje dijagnoze faset sindroma je izuzetno kompleksno, kao i za ostale probleme sa kičmom i zbog toga je jako važno da se pregled odradi detaljno i profesionalno. Pogotovo akutni faset sindom može da mimikuje probleme diskus hernije, infekcije, frakture pršljenova, malignih stanja, istegnutih misica ili neke intra-abdominalne probleme. Sa druge strane, ozbiljni problemi mogu da mimikuju faset sindrom. 

​ Dobra diferencijalna dijagnoza je neophodna prije bilo kakve terapije!​

U kiropraktici, za uspostavljanje dijagnoze, kao i za druge probleme sa kičmom, radimo seriju fizikalnih, neuroloških, ortopedskih i kiropraktičkih testova, na osnovu kojih utvrđujemo porijeklo problema. Ukoliko dođemo do zaključka da je u pitanju faset sindrom, po potrebi se radi i serija rentgenskih snimaka od kojih su najbitniji snimci "iskosa" (pod uglom od 45 stepeni).

Kod naprednih stanja i težih slučajeva ponekad je neophodno uraditi CT ili Magnetnu rezonancu.

S obzirom da je subluksacija jedan od ključnih uzroka faset sindroma, a kiropraktika nauka koja se bavi korigovanjem subluksacija, tako su i metode kiropraktike ključne u rješavanju problema. Manuelnim kiropraktičkim namještanjem centriramo pršljenove i tako dovodimo do ravnomjerno raspoređenog opterećenja na fasetne zglobove. 

Kompjuterizovana spinalna dekompresija moze biti korištena u zavisnosti od slučaja.​

​Poslije metoda kiropraktike, vježbe za jačanje fazične muskulature abdominalnog ili vratnog pojasa, istezanje posturalne muskulature, sa eventualnim metodama fizioterapije (masaža, korištenje magneto terapije i sl.), mogu da doprinesu stabilnosti pršljenova i smanjenju upalnog procesa. Održavanje adekvatne posture prilikom stajanja, ležanja, sjedenja i kretanja igra veliku ulogu u smanjivanju ponovnih epizoda bolova od faset sindroma. 

Redovnom posjetom kod doktora kiropraktike i kada nema simptoma, otklanjamo subluksacije, pa je to i prvi korak ka prevenciji. ​Kada su nam pršljenovi “nacentrirani”, vodimo se teorijom:

jaka muskulatura = stabilna kičma. 

​Dakle, pravilne vježbe za jačanje abdominalnog pojasa i dubokih mišića vrata, održavanje pokreta u kičmi i redovna kontrola su najbolji vid prevencije ne samo od faset sindroma, vec i od većine problema sa kičmom.